28. bölüm

Bir Ticaret Odası hadisesi…

1.kısım 

“Çıkrıklar  Durunca” ; 44 çırçırdan kaç tanesi  hayattadır sorusuyla biten önceki bölümümüzdeki son cümlemize ,rahatlıkla kıyas olabilecek ,rahmetli SADRİ ERTEM’in , doyumsuz romanının adıdır. 

Meraklı takipçi yoldaşlarımız, buradaki kinayeyi ,eminim anlamışlardır.

EFENDİM.

Sadri Ertem’in bu doyumsuz eserinden, isterseniz minicik bir bölüm alarak, devam edelim:

“”” O yıl köylüler yine Sıddıkzade’ye baş vururlar, fakat yünlerini satamazlar. Bunun üzerine bir kurul seçerek İstanbul’a gönderirler. Artık yünlerini orada satacaklardır. Kurulda Hasan da vardır. İstanbul’a gelince epeyce dolaşır, epey aranırlar. Sonunda dokumacılar loncasının başkanına rastlarlar. Başkan Hasan’a, bütün memleketin ucuz Avrupa malları karşısında bunalım geçirdiğini, çıkrıkların durduğunu, köylülerin şehirlere akın ettiğini anlatır.

Hasan köylülerin yanına döner, durumu açıklar. Savaşmaktan başka çare yoktur fakat köylüler hükümetle, Sıddıkzade’yle uğraşmaktan çekinirler.”””

Benim memleketimde de ÇIRÇIRLAR durmuştur,yazmayı ,romanlaştırmayı çok arzu ettiğim bir alandır bu toplumsal facia.

ANCAK, bu toplumsal faciaya , açıkcası,memleketimde hiç kimse ,kurum-kuruluş-meslek örgütü, yakından bakmak, içine girip, anlamak zahmetine katlanmamıştır.

Öyle ya , memleket ekonomisinin can damarı olan PAMUKÇULUĞUN çırçır safhası ölüyor,can çekişiyor ve sizler!!!

O yüzden ,bu olaya emsal olabilecek , TİCARET ODASI vak’amı, elifi elifine , ibretlik tümcelerle anlatacağım.

Hemen belirtelim ki,bu anlatı ,  o dönem TİCARET ODASI yönetimine aittir, başkaca bir döneme atıfda dahi bulunmamaktadır.

Mevcut yönetim(ler) lütfedip okurlarsa, haaaa yahu falan da derlerse, sanırım görevini tamamlamış olur bu yazı!

En sevdiğim huyum, gereksiz nezaket, yönetmelikler çerçevesinde yaşamak, formaliteler gereği ağam-paşam-sayın valim falan gibi abur cubur tavırlardan ,oldum bittim nefret etmemdir.

Bunların , toplumsal ilerleme-akıl ve ufuk zenginliğine düşman  tavırlar olduğuna ,kalıbımı basarım.  

Hele hele “” günün manâ ve ehemmiyetini belirten konuşmasını yapmak üzere , kürsüye davet edilenler” var ya!

Bir kaşık değil, çay kaşığı ile boğabileceğim anlayıştır.

Derken efendim , 1984 yılının son haftalarında birgün, rahmetli kabzımal SUAT AKKAŞ Amca ile işliğinde (( yazıhanesinde)) sohbet ederken, Ticaret odası sekreter arıyor, yönetim kurulu başkanı Hasan Bey’in işliği, az ötede , beraber bir dilekçe yazalım da, götür ver.

Memleketine hizmete başla yollu ikazıyla, dilekçeyi yazdık ve elden götürüp,verdik …

Ve bir sabah  uyandık ki, Ticaret Odası genel sekreteri olarak görevdeyiz.Ancak, üç ila altı ay arasında bir vekalet süremiz  varmış 5590 sayılı odalar-borsalar yasası uyarınca.

O süre bitiminde ,yönetim , ASALETEN vazife tespit ve yerleştirilmemi  yapacakmış.İyi,peki biz işimize ,gücümüze bakalım diyoruz amma, KAZIN ayağının hiç de öyle olmadığını, 3,5 ay sonra anlayacakmışız meğerse.

Olaylar başlıyor ...

Ortama uyumum ,yaklaşık bir 15 günü alıyor ve ne,nasıl yürüyor , kavrayıp, anlamaya başlıyorum.

Derhal bir bayan çalışanımızı , hergün yalnızca,gelen RESMİ GAZETELER’i , odaları ilgilendiren en ufak habere kadar,taramasını tenbih ediyorum.Sonra işine,gücüne bak diyorum Feride Hanım’a…Bir meslek gurubunu ilgilendiren haber çıktığında , derhal üye sayısına göre ,haber fotokopisi yaptırıp, elden dağıtırıyorum ki ÜYELERİN, devletten haberi olsun, bilgisi olsun.  

Bir gün gelen telefona, her nasılsa çalışanlarımızın , artan iş yükünden dolayı ben bakıyorum.Arayan üyemiz, önce bir şaşkınlık geçiriyor, şaka yapıldığını falan zannediyor.Sonra “” GEN SEK “” ile gerçekten görüşmekte olduğunu anlayınca, sevincini açıkca belli ederek, başınıza taş mı düştü birader diyor!

Neden diye soruyorum!

Neden olacak, bizim bildiğimiz TİCARET ODASI, SADECE aidat toplar, gecikenleri icraya verir de ondan demez mi üyem!

Yorum sizin!

Dönemim yönetim kurulu kim? Acele etmeyin,az sonra onları da açıklayacağım…

Çarşamba günleri YÖNETİM KURULU toplantıları oluyor.

Saat tutuyorum; 2200 üyesi olan , memleketin en eski TİCARET odalarından TARSUS TİCARET odasının, haftalık yönetim kurulu toplantısı, tastamam 9/DOKUZ dakika sürüyor( du)!!!

İnanamıyorum.

Her hafta aynı şey:

Personelin sair hekim,bakım ek ücretlerinin onayı, bilmem kimin dilekçesine cevap, feşmekân şirketin kapasite raporu dilekçesi için ,ilgili meslek gurubuna “yazı” yazılması…

Bu kapasite raporları falan, elbette elli kuruşa yapılan işler değildir.ODALARIN yasal gelirleri dahilinde olup, konuyu takip eden meslek gurubu üyesine, oda gelirinden de belli bir yüzde verilir.

Dönemin yönetim kurulu başkanı, yap-satçı Hasan Özdemir Bey’di.Bugünkü ŞEKERBANK’ın bulunduğu ADA olan , eski HALİT ASLAN otelini, mal sahibinden almış, işhanı şeklinde bir yapı çıkıyordu ,otelin yerine.

Projeyi de kuzenim Teoman SUNGUR çizmiş, haliyle benim haberim falan yok tabi ki.

Neden olsun ki!

ARALARINDA, projenin uygulanmasından dolayı , bir sürtüşme çıkmış , geliyor gidiyor, her toplantıda , sizin Teoman Bey’le anlaşamıyoruz haaa deyip, duruyor.  

Bir gün tepem attı.

Hasan Bey, burası Tarsus Ticaret odasının toplantısı, sizin özel işyeriniz değil,bana ne sizin abimle olan anlaşmazlığınızdan.Varsa bir derdiniz,gidin O’na söyleyin diye çıkıştım.

Bu memleketin kuşakları,kafalarına vurula vurula , genellikle sinik,içe kapanık, derdini anlatmaktan ürken,korkan biçimde  yetişegelmişlerdir.

EVDE baba zulmû vardır, okulda öğretmen.Askerde it bir başçavuş, derken sıra patrona gelir.

Devlet dairelerinde görülen zulmû anlatmak,burada olmaz.Sözde milletin olan polisin yapıp,ettikleri,apayrı bir araştırma konusu olmalıdır.

NEYSE.

Böyle bir çıkışı, değil Hasan Bey, hiçbir yön. Kurulu üyesi tahmin edemediği  için, toplantı salonu, BUZA kesti.

O zaman , BORSA SARAYI namıyla yapılan , CERECİLER meydanındaki binada idik.Buğday pazarındaki eski ODA binası,  o günlerde , ihale edilerek, yeniden yapılacaktı!

Birazdan bu katmerli hikâyeye geleceğiz!

Ama önce, garip, garip olduğu kadar da öğretici( BENCE ) , ülkemizin zihniyet yapısını, sapına kadar  DURGUNLUĞUNU  örnekleyecek olayı aktarayım.

Bekârım, kendime güvenim çok yüksek.Dünyada kim olduğumu, nasıl olduğumu,nerde durduğumu vs biliyorum.Ne bir fazla, ne bir eksik.

Elbette hatasız, kabahatsız bir insan değilim.Sabahları , çocukluğundan tanıdığım , mahalle berberim Şeref Abinin çırağı, müstahdem Hamit’le beraber açıyoruz “ ODAYI”…Saat,yaklaşık 7:15, 7:30 gibi.

Hamit çayı demliyor, ben odamın tozunu falan alıyorum.Sabahın erken saatinde, insanın beynine yaşama sevinci doluyor, enerji yükleniyor insan…

Birgün çat kapı, yön.kurulu üyesi Seyhan A. geldi.Buyur Seyhan Abi hoş geldin,hayırdır.

Efenim, ben erken saatte geliyorum ya odaya,  böyle olunca ,diğer memur arkadaşlar da, kendilerini erken gelmek zorunda hissediyorlarmış. Bunu Seyhan A.’ya sezdirmişler. Seyhan A. da, sen hiç olmazsa 8:30 da falan gel Hüseyinciğim dedi ve gitti!!!

Başlığımızdaki resim, eski ADLİYE binamız , öbür köşede de , ZİRAAT BANKAMIZ idi. Öküzün biri , bu binayı yıktı. Şehir merkezimizdeki , tarihi / antik ESKİŞEHİR kazılarından dolayı sanırım.Başka türlü halledilemezmiydi bu durum!